تفاوت های پیکر سنجی، ترکیب بدنی و ریخت شناسی بازیکنان مرد نخبه رشته های والیبال، بسکتبال، هندبال لیگ برتر ایران

هدف: اندازه و نسبت های بدن، شکل بدن و ترکیب بدنی از عوامل مهم در عملکرد بدنی و آمادگی هستند. هدف این تحقیق تعیین نیمرخ پیکرسنجی، ترکیب بدنی و نوع پیکری مردان ورزشکار نخبه ی رشته های هندبال، والیبال و بسکتبال و مقایسه ی میانگین نمره های بدنی میان این سه رشته ی ورزشی بود. روش شناسی: در یک مطالعه ی مقطعی، تعداد 157 ورزشکار نخبه ی رشته های هندبال (67 نفر)، والیبال (50 نفر) و بسکتبال (40 نفر) به عنوان نمونه ی آماری انتخاب شدند. براساس ادبیات پیشینه، دوازده اندازه ی پیکر سنجی مورد نیاز برای محاسبه ی شاخص های ترکیب بدنی و اجزاء نوع پیکری تعیین و اندازه گیری شدند. داده ها ی حاصل با استفاده از شاخص های آمار توصیفی و استنباطی نظیر تجزیه و تحلیل واریانس ها و آزمون تعقیبی شفه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: بین میانگین مشخصات بدنی (بجز سن و وزن) و ترکیب بدنی (بجز محیط بازو و ساق، پهنای بازو) ورزشکاران رشته های هندبال، والیبال و بسکتبال تفاوت معناداری مشاهده شد (0/05≥p). در میان ورزشکاران این سه رشته بازیکنان هندبال بیشترین درصد چربی، توده ی چربی، درصد توده ی خالص، چگالی بدن، و کمترین توده ی خالص داشتند (0/01≥p). نتایج تجزیه و تحلیل واریانس ها نشان داد که سه گروه ورزشکاران از لحاظ ویژگی های نوع پیکری در مزومورفی تقریباً مشابه بودند ولی در اندومورفی و اکتومورفی تفاوت های معناداری مشاهده شد: میانگین اجزاء نوع پیکری در ورزشکاران هندبال (4/37-2/31-3/97)، والیبال (4/08-3/28-2/80) و بسکتبال (4/17-3/30-3/07) بود که در طبقه ی " اندومورفی مزومورف " قرار می گرفتند. یافته ها: تفاوت های معناداری در بیشتر ویژگی های پیکرسنجی، اندازه های ترکیب بدنی و اجزاء نوع پیکری در میان ورزشکاران سه رشته ی هندبال، والیبال و بسکتبال و یا بین دو رشته ی مورد بررسی در مطالعه ی حاضر پیدا شد. بطور مسلم داده های بیشتری برای تعریف نیمرخ پیکرسنجی ورزشکاران رشته های توپی، مقایسه ی میان ورزش ها، ورزشکاران کشورهای مختلف و سطوح مسابقات مورد نیاز است.